Dyskusje na DKA – panel 6 „Czy niezależność ma wiele twarzy?”

Dyskusję „Czy niezależność ma wiele twarzy?” poprowadził Piotr Witek, Członek Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, który podkreślił, że prawdziwa niezależność nie ogranicza się do przestrzegania przepisów, lecz wyraża się w codziennych decyzjach, konsekwencji i odwadze działania.

W panelu udział wzięli: Jerzy Buzek – Partner, EY Assurance Polska, Markets Leader; Ewa Jakubczyk-Cały – Partner Zarządzająca, PKF Polska oraz Magdalena Ludwiczak – Partnerka w Rödl & Partner w Dziale Audytu.

Rozmowa pokazała, że niezależność to nie tylko kategoria prawna, ale przede wszystkim etyczna i kulturowa. Paneliści zgodzili się, że rosnąca liczba regulacji nie zawsze przekłada się na większe bezpieczeństwo – zbyt sztywne procedury mogą ograniczać przestrzeń dla profesjonalnego osądu i indywidualnej odpowiedzialności.

Wspólnym wątkiem stało się pytanie, jak znaleźć równowagę między literą przepisów a ich duchem – między kontrolą a zaufaniem.

Ewa Jakubczyk-Cały zwróciła uwagę, że niezależność zaczyna się od postawy liderów i kultury organizacyjnej, w której etyka jest praktykowana, a nie tylko deklarowana. Wskazała, że niezależność to gotowość do podejmowania trudnych decyzji – także takich, które mogą oznaczać rezygnację z klienta, gdy wymaga tego profesjonalizm i rzetelność audytu.

Jerzy Buzek mówił o niezależności jako o sposobie myślenia i działania – o potrzebie zachowania odporności wobec presji rynkowej, nacisków zewnętrznych i oczekiwań otoczenia. W jego opinii nadmierna formalizacja może osłabiać zdolność audytora do samodzielnego, odpowiedzialnego osądu, a prawdziwa niezależność wymaga równowagi między procedurą a wartościami.

Magdalena Ludwiczak zwróciła uwagę na praktyczne wyzwania stojące przed mniejszymi firmami audytorskimi, dla których zachowanie pełnego dystansu w relacjach z klientami bywa szczególnie trudne. Wskazała, że kluczem jest tu edukacja, transparentność i budowanie kultury etycznej opartej na wzajemnym szacunku i odpowiedzialności.

Paneliści zgodzili się, że niezależność nie jest wartością jednowymiarową. Wymaga równowagi między regulacjami, które porządkują zasady, a postawą, która pozwala audytorowi zachować obiektywizm, profesjonalizm i wierność interesowi publicznemu.

Jak podkreślali uczestnicy, niezależność zaczyna się w środku – w człowieku, jego etyce i tożsamości zawodowej. Zakończenie dyskusji nie przyniosło prostych odpowiedzi, lecz wiele inspirujących refleksji. Wybrzmiało przekonanie, że niezależność nie jest dana raz na zawsze – wymaga nieustannej czujności, odwagi i samodyscypliny. To codzienna praktyka, która nadaje sens audytowi jako zawodowi zaufania publicznego.

W świecie coraz bardziej złożonych zależności, presji i ryzyk, właśnie niezależność staje się tym, co definiuje autorytet audytora i jego wiarygodność w oczach społeczeństwa.