© PIBR – wszelkie prawa zastrzeżone
godz. 00:40, 23.12.2024 r.
Pytania dotyczące interpretacji przepisów ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym.
Używane skróty:
Nie ma takiej potrzeby. Zakres działalności firmy audytorskiej określony w art. 48 uchylonej ustawy został w rzeczywistości rozszerzony o „usługi doradztwa lub zarządzania wymagających wiedzy z zakresu prawa podatkowego oraz organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw” oraz „świadczenie usług pokrewnych”. Pomimo tej zmiany klasyfikacja PKD dla katalogu działalności opartego na art. 48 uchylonej ustawy jest równoważna dla katalogu działalności opartego na art. 47 nowej ustawy.
Dodatkowo należy wskazać, że uzyskiwanie pożytków z posiadanego majątku wiązać należy z przychodami osiągniętymi z tytułu sprzedaży zużytych lub zbędnych środków trwałych, najmu niewykorzystywanych powierzchni biurowych, lokowania nadwyżek środków pieniężnych na lokatach bankowych etc. Tego typu działalność jest komplementarna do działalności podstawowej i nie podlega klasyfikacji PKD.
Zgodnie z art. 298 firma audytorska ma 4 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy, aby dostosować swoją działalność do jej wymogów. Ustawa weszła w życie z dniem 21.06.2017 r., zatem firma audytorska powinna wdrożyć wymogi wynikające z ustawy a dotyczące systemu kontroli jakości najpóźniej do dnia 21.10.2017r.
System wewnętrznej kontroli jakości powinien być ustanowiony zgodnie z krajowym standardem kontroli jakości i obejmować usługi atestacyjne zastrzeżone dla biegłego rewidenta (czynności rewizji finansowej), pozostałe usługi atestacyjne oraz usługi pokrewne. Zwracamy uwagę, że krajowy standard kontroli jakości w całości oparty jest na MSKJ 1.
Tak. Zgodnie z ustawą celem corocznej oceny systemu wewnętrznej kontroli jakości jest możliwość przedstawienia propozycji rozwiązań poprawiających adekwatności i skuteczności tego systemu. Zgodnie z MSKJ 1 w ramach systemu wewnętrznej kontroli jakości firma audytorska ustanawia proces nadzorowania niezbędny do oceny czy zasady i procedury ustanowione w ramach systemu kontroli jakości są przydatne, adekwatne, działają skutecznie i są przestrzegane w praktyce. Elementem tego procesu jest również wskazywanie rozwiązań naprawczych, jeśli są konieczne.
Ustawa wprowadza dodatkowy obowiązek przechowywania dokumentacji z corocznej oceny przez co najmniej pięć lat.
Tak. Art. 64 ustawy wskazuje zakresy polityk i procedur, jakie firma audytorska zobowiązana jest wprowadzić w wewnętrznym systemie kontroli jakości wyłącznie w odniesieniu do badań.
Należy jednak pamiętać, że wymogi te spójne są z MSKJ 1, a przez to w dużej części mogą mieć zastosowanie nie tylko do badania, które jest szczególnego rodzaju usługą atestacyjną, ale również do innych usług atestacyjnych (zastrzeżonych i niezastrzeżonych dla biegłych rewidentów) i usług pokrewnych wykonywanych zgodnie z krajowymi standardami wykonywania zawodu.
Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy spójne są z postanowieniami MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy, jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia takich polityk i procedur, które zapewnią, że:
Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy są spójne z postanowieniami MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia polityk i procedur przeprowadzania:
Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 3 ustawy są spójne z postanowieniami MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy, jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia rozwiązań (polityki i procedury):
Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy są spójne z postanowieniami MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy, jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia polityk, procedur:
Tak. Wymogi art. 64 ust. 1 pkt 6 ustawy mieszczą się w postanowieniach MSKJ 1. Zarówno przepis ustawy, jak i MSKJ 1 zobowiązują firmę audytorską do ustanowienia polityk procedur:
Pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy jest umową, którą poprzedza brak współpracy firmy audytorskiej z klientem w zakresie badania sprawozdania finansowego za rok poprzedni. Zgodnie z art. 284 ust.1 ustawy, przepisy określające minimalny dwuletni okres dla pierwszej umowy o badanie sprawozdania finansowego dotyczą badania sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się po 16.06.2016 roku.
Przykładowo, jeżeli firma audytorska jest nowym audytorem spółki przy badaniu sprawozdania finansowego za 2017 rok, to umowa o badanie powinna obejmować badania sprawozdania finansowego co najmniej za 2017 rok oraz 2018 rok.
Jeżeli pierwsza umowa o badanie jest umową dotyczącą sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się po 16.06.2016 roku, to każde przedłużenie takiej umowy powinno być co najmniej dwuletnie. Przykład: pierwsza umowa obejmowała badanie sprawozdań finansowych za lata 2017-2018. Przedłużenie pierwszej umowy powinno obejmować okres co najmniej 2019-2020.
Jeżeli pierwsza umowa o badanie dotyczyła sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się przed 16.06.2016 roku, to każde przedłużenie takiej umowy może obejmować jeden rok lub więcej lat. Przykład: pierwsza umowa obejmowała badanie sprawozdania finansowego za rok 2013. Jednostka badana kontynuowała współpracę z firmą audytorską w latach 2014-2016. Jeżeli jednostka zamierza dalej kontynuować tę współpracę, to może przedłużyć pierwszą umowę na okres 2017 roku lub więcej lat.
Nie ma potrzeby dokonywania zmian w umowie o badanie. Nie ma również konieczności ponownego zwoływania walnego zgromadzenia wspólników. Umowa o badanie za okres od 1 października 2016 r. do 30 września 2017 r. jest kolejną (drugą) umową, która przedłuża okres współpracy w zakresie badania nawiązany pierwszą umową o badanie, zawartą w czasie obowiązywania ustawy uchylonej. W związku z tym nie mają zastosowania przepisy nowej ustawy, dotyczące minimalnego dwuletniego okresu dla umowy kolejnej (drugiej).
Tak. Firma audytorska może przyjąć zlecenie wykonania „niektórych czynności badania” od innej firmy audytorskiej, pod warunkiem przestrzegania przepisów, o których mowa w art. 48 i art. 49 ustawy, dotyczących podwykonawców. W takim przypadku bowiem firma audytorska przyjmująca zlecenie wykonania „niektórych czynności badania” staje się „podwykonawcą”. W przypadku czynności kluczowego biegłego rewidenta „niektóre czynności badania” mogą obejmować odpowiedzialność za opracowanie i zatwierdzenie strategii oraz planu badania, sprawowanie nadzoru nad przebiegiem badania i czynnościami wykonywanymi przez członków zespołu audytorskiego, sformułowanie końcowych wniosków z badania, podpisanie sprawozdania z badania etc.
Ustawa nie podaje definicji zakresu „niektórych czynności badania”. Dopóki zatem firma audytorska będąca podwykonawcą w rozumieniu art. 48 ust. 2 ustawy nie wykonuje „wszystkich czynności badania” w ramach zlecenia badania, to wykonuje „niektóre czynności badania”. Poniżej podano dwa z wielu możliwych przykładów zakresu „niektórych czynności badania”.
„Podwykonawca” realizuje plan badania ustalony przez kluczowego biegłego rewidenta pochodzącego z firmy audytorskiej, która została wybrana do badania.
„Podwykonawca” wykonuje czynności właściwe dla kluczowego biegłego rewidenta i kieruje zespołem wykonującym badanie, w skład którego wchodzą osoby zatrudnione przez firmą audytorską, która została wybrana do badania.
Przepis art. 48 ust. 2 ustawy nie dotyczy wymienionych sytuacji. Celem zapisów ust. 2 jest uniemożliwienie firmom audytorskim zlecania innym firmom audytorskim wykonania „wszystkich czynności badania”.
Ważne jest również podkreślenie, iż centrum usług wspólnych jest jednostką gospodarczą niebędącą firmą audytorską.
Nie. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek jego sporządzania wynika z ustawy o rachunkowości lub odrębnych przepisów (art. 45 ust. 4 ustawy o rachunkowości).
Z uwagi na fakt, iż ustawa o biegłych rewidentach nie zawęża obowiązków informacyjnych dotyczących sprawozdania z badania tylko i wyłącznie do sprawozdania z działalności, o którym jest mowa w art. 49 ustawy o rachunkowości, przepis art. 83 ust. 3 pkt 10 i 11 ustawy o biegłych rewidentach ma szersze zastosowanie i obejmuje każde sprawozdanie z działalności, którego obowiązek sporządzenia wynika z przepisów prawa.
Nie. Minimalny okres trwania umowy o badanie nie może być krótszy niż 2 lata. Jeżeli spółka będąca JZP rozważa współpracę z firmą audytorską w okresie 5 lat to powinna zawierać umowy o badanie według następujących możliwych schematów:
Tak. Minimalny okres przerwy określa art. 17 rozporządzenia 537/2014. Czteroletni okres przerwy ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do maksymalnego okresu nieprzerwanej współpracy z firmą audytorską. W przypadku Polski okres ten wynosi 5 lat. Jeśli zatem nieprzerwane zlecenie badania trwać będzie np. 3 lata, to przerwa 4 lat nie ma zastosowania.
Tak. Prawo posługiwania się tytułem biegłego rewidenta seniora jest dożywotnim prawem przypisanym osobie, która spełnia warunek określony w art. 19 ustawy. Ustawa nie ogranicza prawa korzystania tego tytułu w zależności od sposobu jego wykorzystywania. Nabycie uprawnień do tytułu biegłego rewidenta seniora wiąże się z utratą prawa do wykonywania czynności rewizji finansowych (usługi atestacyjne zastrzeżone dla biegłego rewidenta).
Wyliczając wskaźnik limitu wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4 rozporządzenia w liczniku ustalamy przychody firmy audytorskiej uzyskane ze świadczenia na rzecz danej JZP dozwolonych usług innych niż badanie sprawozdań finansowych, których świadczenie jest wymagane zgodnie z przepisami ustawodawstwa unijnego lub krajowego. Do wyliczenia mianownika bierzemy wyłącznie przychody z tytułu badania ustawowego sprawozdania finansowego.
Wskaźnik jest wyliczany, gdy biegły rewident lub firma audytorska świadczą te usługi przez okres co najmniej trzech kolejnych lat obrotowych.
Tak. Art.136 ust.2 pkt 7 zezwala na świadczenie usług atestacyjnych w zakresie zarządzania ryzykiem. Usługa atestacyjna oparta na MSUA 3402 polega na dostarczeniu przez biegłego rewidenta zapewnienia, że system kontroli wewnętrznej wdrożony przez zewnętrzną jednostkę usługową (centrum rozliczeń księgowych, platforma do rozliczeń transakcji bezgotówkowych etc.) został wdrożony zgodnie z jego opisem przedstawionym przez tę jednostkę. Zapewnienie to często uzupełniane jest również o ocenę skuteczności systemu kontroli wewnętrznej tej jednostki.
Wynikiem usługi opartej o MSUA 3402 jest sprawozdanie biegłego rewidenta. Użytkownik takiego sprawozdania uzyskuje wiedzę czy outsourcing kluczowych procesów nie wiąże się z nadmiernym lub niekontrolowanym ryzykiem strategicznym albo operacyjnym. Wynik takiej usługi stanowi zatem narzędzie do zarządzania ryzykiem.Nie. Zgodnie z art.5 rozporządzenia 537/2014 firma audytorska ani żaden z członków sieci, do której ona należy nie może świadczyć usług zakazanych na rzecz badanej jednostki, jej jednostki dominującej oraz jednostek przez nią kontrolowanych jedynie w ramach Unii Europejskiej.
Nie. Jeżeli jednostka dominująca lub jednostka kontrolowana mają siedzibę w innym kraju niż badana JZP to firma audytorska oraz żaden z członków sieci, do której należy nie może świadczyć usług zakazanych, określonych przez kraj członkowski UE, w którym te jednostki mają siedzibę.
Wyjątkiem jest sytuacja, w której JZP mająca siedzibę w jednym kraju UE posiada również oddziały w innych krajach UE. W takim przypadku do oddziałów powinien być stosowany zakaz określony dla tej JZP.Nie. Usługi zabronione, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia, nie mogą być świadczone na rzecz:
Jednostki wymienione w pkt. 2 i 3 powyżej są jednostkami z siedzibą w Unii Europejskiej.
Jeżeli chcesz otrzymywać wiadomości o bieżącej działalności PIBR, przejdź do strony z zapisami.