Zakładamy, że poszczególne warianty audytu mogą być wdrażane niezależnie, choć dla pełnego bezpieczeństwa podatników i szczelności systemu podatkowego wskazane byłoby funkcjonowanie wszystkich trzech.

Podstawowa usługa audytu podatkowego miałaby na celu potwierdzenie, czy przedsiębiorca prawidłowo wypełnia wymogi związane z raportowaniem transakcji spełniających kryteria agresywnej optymalizacji podatkowej. Ta propozycja najlepiej współgra ze zwalczaniem unikania opodatkowania, ale także zwiększa bezpieczeństwo przedsiębiorcy w relacji z promotorem budzącej wątpliwości transakcji. Do administracji skarbowej trafiałoby sprawozdanie z audytu podatkowego, zawierające opinię, czy przedsiębiorca wdrożył polityki i procedury zapewniające realizację obowiązków raportowania schematów podatkowych. Wydaje się celowe, aby ta forma audytu podatkowego obowiązkowo objęła krajowe i międzynarodowe grupy kapitałowe, a także przedsiębiorstwa przekraczające określone progi wielkości.

Co ważne, w przypadku stwierdzenia znamion wskazujących na obowiązek raportowania transakcji niezgłoszonych wcześniej przez podatnika czy autora schematu, audytor podatkowy powinien poinformować pisemnie o swoim wniosku podatnika. W sytuacji warunkowego obowiązku raportowania przez podmioty trzecie – takie jak biegły rewident, notariusz czy doradca podatkowy niebędący autorem transakcji – dojść może do sytuacji, w której promotor schematu będzie miał możliwość przenoszenia odpowiedzialności, a zatem i zagrożenia sankcją, na kolejne profesjonalne podmioty.

Druga usługa audytu podatkowego powiązana jest z powszechnym wprowadzeniem Jednolitych Plików Kontrolnych. Biegły rewident na potrzeby zarówno nadzoru właścicielskiego, jak i administracji skarbowej potwierdzałby w toku badania, czy dany przedsiębiorca wdrożył polityki i procedury dotyczące sporządzania plików JPK, a także, czy pliki te są kompletne, a wykazane w nich pozycje – precyzyjne.

Trzecia propozycja PIBR to audyt podatkowy w sensie ścisłym: potwierdzenie, czy rozliczenie podatku dochodowego z działalności gospodarczej nie zawiera istotnych błędów. Biegły rewident oczywiście nie tylko atestowałby samą deklarację podatkową, ale pod kątem zapewniania zgodności z przepisami prawa podatkowego zapoznawał się również z systemem kontroli wewnętrznej oraz politykami i procedurami prowadzenia rejestrów przychodów i kosztów. Postulujemy, aby audyt podatkowy w takiej postaci obowiązywał przedsiębiorstwa od określonego progu wielkości, a jednocześnie był dostępny dla mniejszych podmiotów, którym zależałoby na uzyskaniu dzięki niemu określonych przywilejów ze strony administracji skarbowej. Zakres tych ułatwień pozostaje oczywiście do wypracowania. Na świecie funkcjonują z powodzeniem różne modele: choćby redukcja podstawy opodatkowania, wydłużenie terminów składania deklaracji czy rzadsze kontrole ze strony fiskusa.

Należy podkreślić, że istotną wartością wszystkich trzech wariantów audytu podatkowego jest ich oparcie na Międzynarodowym Standardzie Usług Atestacyjnych 3000. Z punktu widzenia zarówno administracji podatkowej, jak i nadzoru właścicielskiego kluczowe jest również wykonywanie tych usług przez biegłych rewidentów z zachowaniem zasad niezależności analogicznych do badania sprawozdań finansowych.