Polska Izba Biegłych Rewidentów w 2024 roku – podsumowanie KRBR

Szanowne Koleżanki i Koledzy Biegli Rewidenci,

kolejny rok za nami, a to oznacza, że pora na kolejne podsumowanie prac Polskiej Izby Biegłych Rewidentów i Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz podsumowanie tego, co dla naszego zawodu i dla naszej branży było istotne w ciągu minionych dwunastu miesięcy.

Nie sposób wymienić w syntetycznej formie wszystkich działań, w które zaangażowany był samorząd. Tak jak zróżnicowana jest praca biegłych rewidentów, tak i zróżnicowana jest aktywność PIBR i KRBR. Możemy jednak zebrać kilka najważniejszych, dominujących tematów.

Rok 2024 zamknięty został przyjęciem szeregu zmian do ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Celem zmian, z których część weszła w życie już 1 stycznia 2025 r., jest implementacja unijnych przepisów - dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), a także dostosowanie kryteriów wielkości przedsiębiorstw mikro, małych, średnich i dużych oraz dużych grup kapitałowych, co umożliwi większej liczbie jednostek skorzystanie z uproszczonych zasad rachunkowości. 

Nowelizacja przepisów to formalne otworzenie drogi do zakończenia prowadzonych przez samorząd prac związanych z ustanowieniem krajowego standardu atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Prace te, które obejmowały m.in. konsultacje nad projektem, prowadziliśmy przez cały 2024 r. i będziemy finalizować na początku 2025 r.

Wielokrotnie w gronie biegłych rewidentów rozmawialiśmy o tym, jak wielką szansą dla naszego zawodu jest upowszechnienie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju i powierzenie właśnie biegłym rewidentom roli atestatorów raportów ESG. Warto z tej szansy skorzystać, dlatego zachęcamy do wzięcia udziału w szkoleniach i konferencjach z tego zakresu, organizowanych zarówno przez Centrum Edukacji PIBR, jak i przez poszczególne oddziały.

Oferta edukacyjna oddziałów – zarówno ta dotycząca ESG, jak i wielu innych tematów – była w 2024 r. przedmiotem intensywnych dyskusji prowadzonych m.in. w ramach cyklu Samorządowe Forum Regionów PIBR. W gronie KRBR – przedstawiciele RO PIBR spotkaliśmy się aż cztery razy, a efektem naszych rozmów było wypracowanie modelu wspólnej polityki szkoleniowej PIBR. W drugiej połowie roku wprowadzaliśmy ją w życie, a jej efekty zobaczymy w większej skali w roku bieżącym. To nasz duży wspólny sukces, który pozwoli na zracjonalizowanie polityki szkoleniowej oraz poprawi naszą konkurencyjność w stosunku do podmiotów zewnętrznych. Chcielibyśmy, aby wspólna polityka szkoleniowa ewoluowała, tak abyśmy mogli odpowiadać na wyzwania stawiane przed naszym zawodem.

Jednym z takich wyzwań jest trwające od wielu lat zmniejszanie się liczby członków naszej profesji. Dotyczy to zarówno liczby biegłych rewidentów ogółem, jak i osób wykonujących zawód. Od lat trwają dyskusje na temat tego, jak ten proces zatrzymać czy odwrócić oraz jak dostosować funkcjonowanie samorządu do tego procesu. W minionym roku poczyniliśmy w tej kwestii liczne kroki.

Po pierwsze, znacznie rozrosła się pula uczelni wyższych, które podpisały z Komisją Egzaminacyjną porozumienia, w myśl których Komisja zalicza absolwentom wybranych kierunków egzaminy z wiedzy konieczne w kwalifikacji do zawodu biegłego rewidenta. Obecnie takich uczelni jest już sześć, z czego cztery dołączyły w 2024 r. Liczymy na to, że stworzenie alternatywnej ścieżki dostępu do zawodu przyczyni się do jego popularyzacji, chociaż oczywiście na efekty tych działań trzeba będzie kilka lat poczekać.

Drugim działaniem, które jest reakcją na malejącą liczebność naszej profesji, jest zainicjowanie dyskusji nt. ewentualnych zmian w wewnętrznej organizacji naszego samorządu. Pora zastanowić się, jak powinna wyglądać siatka regionalnych oddziałów, jak powinny one ze sobą współpracować (m.in. w ramach wspólnej polityki szkoleniowej) oraz na jakich zasadach samorząd może korzystać z posiadanych zasobów finansowych i lokalowych. Zagadnieniom tym było poświęcone listopadowe Samorządowe Forum Regionów PIBR. Niewątpliwie w 2025 r. będziemy musieli do tematu wrócić i podjąć konkretne decyzje.

Tradycyjnie ważnym momentem w naszym kalendarzu była Doroczna Konferencja Audytingu. W minionym roku obchodziliśmy 25. jubileusz tego najważniejszego wydarzenia polskiego audytu. Jak zwykle DKA była wypełniona debatami na istotne dla nas tematy – w tym roku były to głównie wpływ AI na audyt, rola biegłych rewidentów w ESG oraz etyka biznesu. Rozmawialiśmy również o kierunkach zmian w ustawie o rachunkowości. Jak zwykle DKA była świetną okazją do integracji oraz do wymiany opinii na tematy poruszane przez ekspertów biorących udział w konferencji.

Doroczna Konferencja Audytingu to oczywiście niejedyne wydarzenie, w którym warto było wziąć udział w mijającym roku. Organizowały je zarówno regionalne oddziały, jak i inne organizacje. Partnerem czy patronem wielu z tych wydarzeń była Polska Izba Biegłych Rewidentów. Zachęcaliśmy biegłych rewidentów do udziału, gdyż wiedza, którą zdobywamy podczas tych spotkań, jest bezcenna. Równie wartościowa jest wiedza, jaką pozyskujemy dzięki współpracy z zagranicznymi partnerami. Wielokrotnie w 2024 r. spotykaliśmy się w międzynarodowym gronie, a zwieńczeniem tych relacji było dołączenie PIBR do Międzynarodowego Stowarzyszenia ds. Edukacji i Badań w Zakresie Rachunkowości (International Association for Accounting Education and Research – IAAER), organizacji non-profit zajmującej się wsparciem edukacji i badań w obszarze rachunkowości.

W minionym roku często zachęcaliśmy biegłych rewidentów od udziału w ankietach i badaniach oraz do zgłaszania opinii w ramach konsultacji aktów prawnych czy standardów ustanawianych przez PIBR. Poznanie opinii naszego środowiska jest dla nas bardzo ważne, bo dzięki temu możemy odpowiadać na Państwa potrzeby. Wraz z początkiem nowego roku zachęcamy do udziału w badaniu naukowym na temat zawodu biegłego rewidenta (pytania wykorzystane w ankiecie powstały w ramach konsultacji z PIBR).

W 2024 r. po raz pierwszy obchodziliśmy swoje święto - Dzień Biegłego Rewidenta - ustanowione przez KRBR w celu uhonorowania wszystkich polskich biegłych rewidentów i podkreślenia istotnego znaczenia tego zawodu zaufania publicznego dla społeczeństwa, państwa prawa oraz obrotu gospodarczego, w szczególności poprzez dbanie o zapewnienie wiarygodności informacji finansowej, jej przejrzystość i rzetelność, a także transparentności. Zachęcaliśmy do czynnego udziału w inicjatywach organizowanych przez Regionalne Oddziały PIBR. Dzień Biegłego Rewidenta to kolejna z inicjatyw, które promują nasz zawód i pokazują jego wartości.

W minionym roku uruchomiliśmy dwie inne inicjatywy. „Poranki z PIBR” oraz „Biegle na ważne tematy” to spotkania online, podczas których spotykają się eksperci wywodzący się zarówno z grona biegłych rewidentów, jak i spoza naszego zawodu. Spotkania te cieszą się dużym zainteresowaniem, co oznacza, że odpowiadają na Państwa potrzeby, będziemy więc je kontynuować w 2025 r.

Dokładnie w połowie minionego roku nastąpiła kluczowa zmiana w pracy każdego biegłego rewidenta – w życie wszedł nowy Kodeks Etyki. Objął on zlecenia uzgodnione po 1 lipca 2024, a więc stopniowo zakres jego stosowania będzie się rozszerzał. Szeroko informowaliśmy o tej zmianie, przypominając jednocześnie, że do stosowania etyki zawodowej zobowiązani jesteśmy nie tylko regulacjami, ale i kompasem moralnym, dzięki któremu zaliczamy się do grona zawodów zaufania publicznego. Nigdy dość podkreślania, że zaufanie, którym obdarzają nas interesariusze, wynika nie tylko z naszych kompetencji merytorycznych, ale i z postawy, którą sobą reprezentujemy w trakcie wykonywania zleceń.

O działaniach podejmowanych przez samorząd na bieżąco Państwa informujemy na stronie www PIBR oraz na łamach naszych mediów społecznościowych. Jesteśmy szczególnie dumni z rosnącego w szybkim tempie grona obserwujących nasz profil na platformie LinkedIn – jest ich już ponad 10 tysięcy, a więc znacznie więcej niż samych biegłych rewidentów. Oznacza to, że treści przez nas przygotowywane są istotne nie tylko dla członków naszej profesji. W 2024 r. pojawił się kolejny kanał komunikacji, czyli wydawany w cyklu dwutygodniowym „Biuletyn PIBR”. Zachęcamy do subskrypcji naszego Biuletynu, który w skrótowy sposób opisuje aktywności PIBR i KRBR.

Syntetyczny charakter podsumowania całego roku pracy KRBR i PIBR oznacza, że nie sposób szerzej napisać o ogromnej ilości pracy wykonywanej przez komisje wchodzące w skład Krajowej Rady. Często są to działania żmudne, stopniowe i mało spektakularne, ale konieczne do sprawnego funkcjonowania samorządu i odpowiadania na zmieniające się otoczenie legislacyjne czy oczekiwania rynku wobec biegłych rewidentów.

Jaki będzie kolejny rok? O czym będziemy dyskutować? Niektóre rzeczy możemy przewidzieć (ESG czy rozwijanie wspólnej polityki szkoleniowej), inne zapewne pojawią się w sposób zaskakujący. Ważną dla nas kwestią są postulaty dwóch zmian w ustawie o biegłych rewidentach. Pierwszy z nich dotyczy oświadczenia o niezależności, natomiast drugi dotyczy przywrócenia 5-letniego okresu archiwizowania dokumentacji badania oraz okresów prowadzenia postępowań wobec biegłych rewidentów i firm audytorskich (zamiast obowiązującego okresu 8 lat). Rozmowy w Ministerstwie Finansów w grudniu 2024 r. pokazały, że jest wola dalszego procedowania zmiany w tym kierunku (Ministerstwo Finansów zaproponowało, aby odpowiednie zmiany weszły w życie z początkiem 2026 r.).

Niezależnie od tego, czym będziemy się zajmować, zachęcamy do jak największej aktywności członków naszego samorządu – zarówno tej wyrażanej w formie frekwencji na wydarzeniach PIBR, jak i tej wyrażanej poprzez zaangażowanie w prace regionalnych oddziałów. Pamiętajmy o tym, że nasza profesja i nasz samorząd będą wyglądały tak, jak sami je ukształtujemy i jak zareagujemy na zmieniające się warunki.

Prezes i Członkowie Krajowej Rady Biegłych Rewidentów