Interpretacja MF dotycząca pojęcia przepis prawa

Przez „czynności rewizji finansowej”, zgodnie z definicją zawartą w ustawie o biegłych rewidentach, należy rozumieć usługi atestacyjne obejmujące badania, a także przeglądy sprawozdań finansowych i inne usługi atestacyjne określone przepisami prawa, zastrzeżone dla biegłego rewidenta.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami, jak należy rozumieć pojęcie „przepisów prawa”, które determinuje możliwość zakwalifikowania danej usługi atestacyjnej do grupy czynności rewizji finansowej, zwróciliśmy się z prośbą o wyjaśnienie do Departamentu Efektywności Wydatków Publicznych i Rachunkowości Ministerstwa Finansów. Pytanie dotyczyło możliwości uznania za „przepis prawa” uchwały Rady Ministrów oraz charakteru prawnego usługi biegłego rewidenta określonej w Programie rządowym pod nazwą „Pomoc dla sektorów energochłonnych związana z nagłymi wzrostami cen gazu ziemnego i energii elektrycznej w 2022 r.” przyjętym uchwałą nr 1/2023 Rady Ministrów z dnia 3 stycznia 2023 r. W części 14 Programu wskazano, iż w ramach rozliczenia, beneficjent przedstawia Operatorowi Programu w terminie do 31 marca 2023 r. określone dokumenty, w tym raport niezależnego biegłego rewidenta z wykonania usługi atestacyjnej, o której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy o biegłych rewidentach, opracowanej zgodnie z regulacjami KSUA 3000 (Z) w zakresie oceny sprawozdania beneficjenta.

MF wyjaśniło, że usługa w zakresie oceny sprawozdania beneficjenta to usługa wykonywana przez biegłego rewidenta, a więc dla niego zastrzeżona. Obowiązek przedłożenia raportu, będącego efektem tej usługi wynika z Programu stanowiącego załącznik do Uchwały Rady Ministrów. Uchwały Rady Ministrów są aktami o charakterze kolegialnym, a zgodnie z art. 93 Konstytucji mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. Tym samym stanowią one źródło prawa, jednakże prawa wewnętrznego oddziaływującego na określony krąg adresatów. Uchwały Rady Ministrów (Programy Rządowe) adresowane do jednostek podległych ustawowo wywołują skutki prawne w sferze praw i obowiązków podmiotów i osób niepodległych, o ile osoby lub podmioty zdecydują się w sferze wolności osobistej lub gospodarczej, zaakceptować określone ww. prawem warunki i wystąpić o benefity. Programy Rządowe nie stanowią charakterystycznych aktów prawa wewnętrznego, ponieważ wydawane są na podstawie delegacji ustawowej. Typowe akty wewnętrzne nie wymagają szczegółowego upoważnienia w przepisach prawa i co do zasady dotyczą zarządzania na poziomie organizacji.

Tym samym mając na względzie brzmienie definicji czynności rewizji finansowej, która wymaga, aby była to usługa atestacyjna określona przepisami prawa (bez wskazywania, iż przepis ten musi wynikać ze źródeł prawa powszechnie obowiązujących) oraz zastrzeżona dla biegłego rewidenta, właściwym wydaje się uznanie, iż usługa atestacyjna wskazana w pkt 14 ww. Programu spełnia przesłanki określone w definicji czynności rewizji finansowej, a tym samym nie stanowi usługi zabronionej w rozumieniu art. 136 ust. 1 ustawy o biegłych rewidentach.

Reasumując, pojęcie „przepisów prawa” można interpretować szerzej niż „prawo powszechnie obowiązujące”, należy jednak pamiętać, że zależy to od danej sytuacji i określonego aktu prawnego.

Zachęcamy do zapoznania się z całą treścią pisma MF (pobierz tutaj)